Trong kho tàng thành ngữ, tục ngữ Việt Nam, câu nói “của người bồ tát, của mình lạt buộc” phản ánh rõ nét thái độ đối lập trong cách đối xử của con người. Thành ngữ này phê phán những người phóng khoáng, hào phóng với người khác nhưng lại dè sẻn, tính toán khi liên quan đến bản thân. Cách nói này không chỉ thể hiện một thói quen tiêu cực mà còn mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc về lòng chân thành và sự công bằng trong cuộc sống.

Của người bồ tát, của mình lạt buộc là gì?

“Của người bồ tát, của mình lạt buộc” là một thành ngữ dùng để chỉ thói quen keo kiệt, ích kỷ với bản thân nhưng lại phô trương hào phóng với người ngoài. Câu thành ngữ này mượn hình ảnh Bồ Tát trong Phật giáo để ám chỉ sự rộng rãi giả tạo, đối lập hoàn toàn với thái độ chặt chẽ, khắt khe khi giữ gìn của cải riêng.

Ý nghĩa thành ngữ của người bồ tát, của mình lạt buộc

Giải thích ý nghĩa đen của cụm từ “của người bồ tát, của mình lạt buộc”

“Của người bồ tát”: Hình ảnh Bồ Tát tượng trưng cho lòng từ bi, rộng lượng và sẵn sàng ban phát của cải cho mọi người.
“Của mình lạt buộc”: Từ “lạt buộc” mang nghĩa buộc chặt, bó hẹp, chỉ sự khắt khe, keo kiệt trong việc sử dụng tài sản của chính mình.

Ý nghĩa đen của câu thành ngữ là sự đối lập rõ ràng trong cách sử dụng của cải: hào phóng với người khác nhưng tính toán, keo kiệt với bản thân.

Giải thích ý nghĩa bóng của cụm từ “của người bồ tát, của mình lạt buộc”

Thành ngữ phê phán thói quen giả tạo, thiếu chân thành, khi con người cố tỏ ra hào phóng, rộng lượng trước người ngoài nhưng lại sống ích kỷ, khắt khe với chính mình hoặc những người thân thiết.
Đây là một bài học về sự công bằng và lòng chân thành trong ứng xử. Nó khuyến khích con người sống thật lòng, không nên phô trương hay đánh bóng hình ảnh một cách giả tạo.

Nguồn gốc của thành ngữ “của người bồ tát, của mình lạt buộc“

Câu thành ngữ này xuất phát từ quan sát đời sống dân gian và ảnh hưởng của tư tưởng Phật giáo. Hình ảnh Bồ Tát được mượn làm biểu tượng của sự từ bi, rộng lượng, nhưng trong câu thành ngữ lại được sử dụng đối lập để phê phán những hành vi giả tạo, chỉ hào phóng bên ngoài nhưng khắt khe với bản thân.

Ví dụ về cách sử dụng “của người bồ tát, của mình lạt buộc” trong câu

Trong văn bản dẫn chứng:
- “Nó còn bằng quả ớt này, mà đã lếu láo; lười biếng y hệt bố nó. Của người thì bồ tát, của nhà thì lạt buộc! Trâu của hợp tác thành ra nó đày đoạ quá tội.” (Chu Văn, “Ánh sáng bên hàng xóm”).
  Đây là dẫn chứng cụ thể cho người phóng khoáng với của người khác nhưng lại khắt khe trong phạm vi gia đình, nhà cửa của mình.
Trong đời sống:
- “Ông ta lúc nào cũng vui vẻ giúp đỡ tiền bạc bạn bè, nhưng khi vợ con xin chút tiền chi tiêu thì lại kêu khó khăn. Của người bồ tát, của mình lạt buộc.”
- “Anh ấy rộng rãi với hàng xóm, lúc nào cũng xởi lởi, nhưng lại dè sẻn từng chút với vợ con. Đúng là của người bồ tát, của mình lạt buộc.”

Kết luận

Câu thành ngữ “của người bồ tát, của mình lạt buộc” là một bài học sâu sắc về cách đối nhân xử thế trong cuộc sống. Nó phê phán thói quen phô trương, giả tạo, đồng thời nhắc nhở con người nên sống công bằng và chân thành với cả người khác và chính bản thân mình. Qua đó, thành ngữ này còn góp phần giáo dục về sự cân bằng, chân thực trong từng hành động và lối sống.

Đánh giá post này: